Yaz tatili denince akla ilk gelen elbette deniz, güneş ve doğa üçlüsü ama mavinin yeşile yaslandığı, oksijen cennetiKazdağları-Edremit Körfezi’ni düşünürseniz ek bir rotanız daha var ‘Bergama, Antandros ve Assos’ üçgenindeki mitolojik yolculuk…
Haşmet DEMİRBİL
21.452 hektar büyüklüğünde bir alan, 1993 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla ‘Milli Park’ ilan edilmiş. Hiçbir üretim faaliyetine izin verilmemiş. Eko sistem kendi doğallığında, avcılık yasak, dünya üzerindeki 31 adet özel endemik bitkisi (800 ek bitki çeşidi) ve Kazdağı göknarı ile Alpler’den sonraki Oksijen tedavi merkezi ve bunu korumaya çalışan cefakar bir şef Yasir Özerhan. Özerhan ve 5 personeli, Ankara’dan gelen yanlışlıklarla dolu genelgeler ve gönüllü kahramanlar Kazdağı alan kılavuzları. Zeytinli Tanıtım Bürosu ziyaret edilerek kesinlikle kılavuz alınması önerilir.
BURADA TARİH YATIYOR
Kazdağları’nda mitoloji tünelini bu günlerde gerçekleştirilen cam terastan doğa ve denizin panoramik güzelliğini izlerken birden, baş tanrı ZEUS,Paris’in seçimiyle dünyanın ilk güzellik yarışması ve sonucu Truva Savaşı,Büyük İskender-Roma-PerslerGrakinos Savaşları… Fatih Sultan Mehmetİstanbul’un fethinde, Kazdağı Köknarı… Türkmenler, Yörükler ve Sarıkız öyküsü… Yazar Sebahattin Ali’nin, “Benim meskenim” dediği dağlar ve Hasanboğuldu efsanesi. 1774 metre yükseklikteki Karataş Tepe’den deniz ve Midilli Adası; panoramik muhteşem görüntüler ile Antandros Antik Kenti görülmeye değer. Bizans İmparatorluğu’nun piskoposlukları, bölgede çıkan tarihi buluntuların önemli bir kısmı.Bursa Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir… Kazdağları gönüllüsü olarak Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, bu bölgenin Kültürel tanıtımı için projelerle sahip çıkmaya çalışıyor.
HAYAL ETMEK BİLE YETER
bir düşünün, Yunan mitolojisinde yapılan dünyanın güzellik yarışmasındaki topraklarda Paris, altın elmayı Afrodit yerine, size verirse; Zeus ile beraber Truva Savaşı’nı bu tepede izlerken, Pegasus kanatlı atla hayalinizdeki yolculuğa çıkmak ve bu arada muhteşem doğada oksijen tedavisi sizi mutlu etmezmi? Pınarbaşı ve Darı Dere’de mangal keyfi, yüzmek, yürüyüş; UNESCO ödüllü tahtakuşlar, etnografya galerisi ve GÜRE-SARIKIZ – KAZDAĞLARI… Müzede balmumu heykeller ile anı fotoğrafı çektirip,Kazdağı pınar sularıyla demlenmiş bitki çaylarını yudumlamak ve akşam olunca gün batımını izlerken nefis balıklardan ve eğe otlarından oluşan doğal zeytinyağlı mezeler sizi bekliyorsa… Ne duruyorsunuz!..Bu arada Milli park içindeki hayvanlar sizi ürkütmesin; biz ziyaret anında onların topraklarında insanlarız. Bekir Çoşkun’un PAKO için dediği gibi… Yaban domuzu, kurt,çakal, kaya sansarı, boz ayı, kızıl geyik, karaca, yabani tavşan, tilki, sincap, kınalı keklik.
ENDEMİK TÜRLERİMİZDEN BAZILARI
Şarkılardakişakayık,yüksükotu,kazdağışebboyu,yabanisarımsak,sarıkızçayı,gıvışkenotu,kazdağıkantronu,taş kekiği,civan perçemi ve özellikle Kazdağı köknarı… Tabiat koruma alanındaki muhteşem yürüyüş rotasında bitki toplamak,biyo kaçakçılık sucu olarak değerlendirilmektedir. Amaç canlılarımızı korumak,doğaya zarar vermeyi engellemektir. 156 jandarma ile harekete geçilir. Her şeyi doğada bırak; anıları yeter. Homeros’un İlyada Destanı’nda bin Pınarlı İda (Kazdağı)yazılarında,SKAMANDROS (ırmak tanrısı) Kazdağı gölet sularında yıkanmanın ayrıcalığını şöyle dile getirmiştir: Troia bakireleri gelinlik çağa gelince kesinlikle bu sularda yıkanır. Güzellik yarışmasından önce 3 tanrıça yine bu sularda yıkanarak, tenlerinde yumuşaklık, hoş koku, saçları pırıl pırıl altın yapısında gözüken bir parlaklık elde edilmiş… Ziyaretçilerözellikle,Hasanboğuldu ve Mıhlı göletlerinde şişe suyu berraklığında ve bazı Zeytinli köy göletlerinde doğa ile başbaşa kalmanın ve tanrıçaların yıkandığı sularda serinlemenin mutluluğunu yaşamaktadırlar.
ŞİFA DOLU BİR DOĞA
Yunan mitolojisinde Bin Pınarlı İda Dağı, ‘kereste ve hayvanların tanrıçası’ diye yazılarda belirtilirken,Fatih sultan Mehmet İstanbul’u fethetmek için Adana Toroslar’dangetirdiği Türkmenler ile Sarıkız efsanesi gerçekleşirken dağın ismi de Kazdağı olarak günümüze gelmiştir.Kaz Dağları ayrıca yılın 12 ayı boyunca değişik aktivelerle dolu dağ turizminin yaşadığı bir cennettir.Jeotermal kaynak şifalı kaplıca sularına sahiptir.Marmara ile Egenin birleştiği popüler tatil merkezidir. Balıkesir Kocaseyit Havalimanıve doğa içindeki otoban yollar tercih sebebidir.
EFSANELERE KISACA BİR GÖZ ATARSAK
Tanrıça ve ölümlüler ile evlenmek yasak iken Afrodit ölümlü bir bakire olduğunu açıklayarak,TroikraliAnchises ile bir aşk gecesi sonucu Paris dünyaya gelir. Tanrıça ile ilişki sonucu kehanete göre Truva’ya felaket getireceğini söylerler ve öldürmeye kıyamazlar… Dağda bir çoban(ayı diyede söylenir) tarafından büyütülür; dünyanın ilk yasak ilişkisi… Yıllar sonra mitolojinin ilk düğünü yapılır. Tanrıça Thetis ve ölümlü Peleus, problem çıkmasın diye kavgacı tanrıça Eris çağrılmaz ve nifak – kargaşa ,Altın elma güzellik yarışması, rüşvet, Asya Krallığı, sonsuz akıl ve başarı yerine aşk galip gelir. Dünyanın en güzel kadını Yunan kraliçesiSpartalı Helen – Paris aşkı; 10 yıl süren Truva Savaşları’nıgerçekleştirir.Truva, Yunanlıların eline geçerken kralın oğlu Aeneas kaçarak Altınoluk – Antandros’ayerleşir.Yıllar sonra Kazdağı köknarından gemiler yaparak,Kartaca-DİDO aşkı ve İtalya-Catro üçgeninde Aeneas torunları Romulustarafından Roma kurulmuştur. Kurt tarafından emzirilen iki kardeşin Avrupa’da temsili heykelleri çoktur. Bu toprakların ZEUS tanrısı emriyle ikinci Truva kurulması olarak uzun bir yolculuk ve savaşlı yıllarla gerçekleştirilmiştir.
TÜRKMENLERİN SARIKIZ'I
Ayvacık yöresinde eşi ölen çoban Cılbak Baba, kızı Sanem ile Güre Kavurmacılar köyüne yerleşir.Cılbak Baba İstanbul’daki kardeşi Mesci Baba’ya Kazdağı karını mendil içinde götürmüş bir ermiştir. Yıllar sonra hacca giderken kızını köyün ihtiyar heyetine bırakıp çobanlığa devam ettirir.Köyün en güzel kızı olduğu için gençlerin ilgisine hiç cevap vermeyince namus konusunda bir iftiraya uğrar. Töre kanunlarına göre hacdan gelen baba kızına kıyamaz,köyün gençlerinin yumurta yağmurları altında yanına 3 kaz alarak zirveye yaylaya çıkarlar.Kazın birini kesip kızının giysisine bulaştırarak kaçarak köye döner.Yıllar içerisinde çoğalan kazlar köylere yiyecek için saldırır,yolunu kaybeden çobanlara yol gösteren çeşitli olaylar ve Sarıkız Efsanesi köylüler arasında dilden dile dolaşır. Birgün baba dağa çıktığında yüzlerce kaz arasında kızıyla karşılaşır ve 1726 metre yükseklikte namaz kılmak için su isteyince,Sarıkız elindeki testi(Su kabağı) ile denizden su verir.Baba tatlı su isteyince pınardan su getirme hareketini takip eden baba kızının ermiş olduğunu anlar. Sarıkız şöyle cevap verir: “Benim masumiyetimi git köylüye haber ver, artık benim bu dünyadaki görevim bitti. Köye gidemem. Köyden ayrılırken hakaretlere kızıp halk için beddua etmiştim.Bundan böyle kızları sevdalı olacak.Dağın başından bulut eksilmeyecek. Sularınız soğuk ve tükenmeyecek.”Cılbak Baba yaptıkları haksızlıklar nedeniyle çıldırıp karşı tepeye koşarken ortalığı kara bulutlar kaplar,Sarıkız’ın göğe yükseldiği rivayet edilir.Ertesi günü gelen köy halkı ikisinide gördüklerine inandıkları tepeleri taş duvarlarla türbe haline getirirler.Ziyaretler iki tepede gerçekleşir. Türkmenler her yıl ağustos ayının üçüncü haftası inanç ve geleneklerine uygun ritüellerinigelen ziyaretçileriyle paylaşırlar. Sarıkız Türbesi,Türkiye’nin her yöresinden gelen insanların ziyaret ettiği,dertlerine derman diledikleri kutsal bir mekandır ve yılın 12 ayı ziyaret edilebilir.