Dünyanın ilk tüp bebeği olan Louise Brown, 1978 yılında İngiltere’de dünyaya geldi. Dünyada tüp bebek gelişmeleri büyük bir hızla sürerken, Türkiye de bu gelişmelerin gerisinde kalmadı. Bebek sahibi olamayanların başlıca umudu olan tüp bebek tedavisinin Türkiye’deki tarihsel yolculuğu 1988’de Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünde başladı. Prof. Dr. Refik Çapanoğlu ve Prof. Dr. Erol Tavmergen’in çalışmalarıyla, Türkiye'de ilk tüp bebek merkezi 1988 yılında açıldı. 18 Nisan 1989 yılında ise Prof. Dr. Erol Tavmergen, Ege Üniversitesi Aile Planlaması-İnfertilite Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde Türkiye’deki ilk tüp bebek uygulamasını gerçekleştirdi ve Türkiye'nin ilk tüp bebeği dünyaya geldi. Avrupa’nın 10 yıl gerisinden tüp bebek uygulamasına başlayan Türkiye, bu alanda yaşanan gelişmeler sayesinde Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile boy ölçüşüyor.
30 senede 20 bini aşkın tüp bebek
Türkiye’nin ilk tüp bebek uygulamasını yapan Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Ege Üniversitesi Aile Planlaması-İnfertilite Araştırma ve Uygulama Merkezi Koordinatörü Prof. Dr. Erol Tavmergen şunları söyledi: “Bundan yaklaşık 34 yıl önce bizim Ege Üniversitesi’nde yaptığımız çalışmalar, ancak çocuksuz hastaların belli bölümüne yararlı olabiliyordu. Tüpleri tıkalı olan hastalar, eğer çeşitli ameliyatlara rağmen fayda göremiyorsa maalesef ‘infertilite’ deniyordu. Bunu çözebilmek için 1985 yılından itibaren çeşitli ülkelerde konu ile ilgili eğitimler aldık ve sonucunda Türkiye’deki ilk embriyoloji laboratuvarını kurduk. 3 sene çeşitli deney modellerinde çalışmalar sürdürdük. 1988 yılında da Türkiye’nin ilk tüp bebek merkezi, Ege Üniversitesi’nde ruhsat almış oldu. Haziran ayı itibariyle de faaliyetlerimize başladık. İlk tüp bebek çocuğumuz 18 Nisan 1989’da dünyaya geldi. İkinci çocuklar ikizdi. Onlar da 2 Mayıs 1989’da dünyaya geldi. Tam 30 senede yaklaşık 20 bini aşkın çocuk, merkezimizdeki faaliyetler sonucu dünyaya gelmiş oldu.”
Yurt dışından geliyorlar
Tüp bebekle ilgili çalışmaların son 30 yıl içerisinde sadece ülkemizde değil, dünyada da çok hızlı yol aldığını vurgulayan Prof. Dr. Erol Tavmergen, tüp bebek tedavisinin Türkiye’de 10 yıl geriden başlamasına rağmen günümüzde dünyanın en ileri ülkeleri ile birebir konumda olunduğunu söyledi. Prof. Dr. Erol Tavmergen, “30 sene önce gebelik oranları yüzde 10-15 arasındayken, günümüzde bu oran uygun bir çift için yaklaşık yüzde 45-55 bandındadır. Ancak çiftler bu tedaviyi yalnızca bir uygulama için düşünmemeli. Üç, belki dört uygulamayı göze almalı. Bunların sonucunda yüzde 75’e kadar varan gebelik oranlarına sahip olabiliyoruz. Ülkemizde tüp bebek tedavisindeki olumlu gelişmeler, sadece Türkiye içerisindeki uygulama artışına neden olmadı. Şu anda ülkemize yurt dışından hastalar geliyor. Bu ülkeler arasında Avrupa ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri de var” dedi.
1 milyon 200 bin çift çocuksuz
Türkiye’de yaklaşık 1 milyon 200 bin çiftin, tüp bebek tedavisini veya buna bağlı teknolojiyi kullanması gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Erol Tavmergen, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ancak senede 80 bin civarında çiftin bu tür tedavileri gördüğünü gözlemliyoruz. Daha erişilebilir olması durumunda ülkemizde bu tedaviden yararlanabilecek çok çift var. Bir kadından yumurta, erkekten de sperm elde edebildiğimiz sürece, rahim iç tabakası minimum kriterlerde olduğu sürece her zaman gebe kalınma şansı mevcuttur.” Prof. Dr. Erol Tavmergen, tüp bebek tedavisinin ilk başlarında aşağı yukarı her hastaya aynı tür tedaviler uygulanırken günümüzde bireyselleşmiş tedavi yaklaşımlarının sunulduğunu sözlerine ekledi.
