Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, 2016 yılının üçüncü ’Enflasyon Raporu’nun tanıtımı amacıyla düzenlenen toplantıda ekonomistlerin ve basın mensuplarının sorularını da cevapladı. Çetinkaya, bir soru üzerine derecelendirme kuruluşlarının olayın iktisadi faaliyete etkisi, bu etkiye karşı verilen kurumsal tepkinin boyutu ve kalitesi, nihai olarak finansal kanallar ve borç ödeme kapasitesi üzerindeki etki gibi unsurları etraflıca değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, “Türkiye’de son dönemde yaşanılan olayın (darbe girişimi) etkilerinin anlaşılabilmesi için yeterli zamanın geçmesi, yeterli verinin ve gözlemin oluşması gerekir. Bunun için henüz erken olduğunu düşünüyoruz. Bu anlamda yakın zamanda bir reyting kuruluşunun aldığı kararı da bizim Merkez Bankası olarak aceleci bulduğumuzu ifade etmek isterim. Az önce bahsettiğim boyutlara baktığımızda biz neler görüyoruz? Yaşanan olay öncesini birlikte değerlendirdiğimizde ne görüyoruz? Öncelikle iktisadi faaliyetler açısından baktığımızda, raporumuzda da bunun detaylarını göreceksiniz, tüm gelişmeler ılımlı ve istikrarlı bir büyüme eğiliminin korunduğunu gösteriyor. İç talep güçlü, bugün itibarıyla biz güven kanalı ile ilgili herhangi bir sıkıntı görmüyoruz. Olayın gerçekleştiği o geceden itibaren Türkiye’de finansal piyasaları en erken gözlemleyebileceğiz ödeme sistemleri hareketleri dahil, ki önemli kısmı Merkez Bankası’nın sorumluluğundadır, dikkat çekici sorunla ya da güven kanalında erozyona işaret eden hiçbir şeyle karşı karşıya kalmadık. Bunu bankacılık sektörü ve reel kesim de teyit etti. Önümüzdeki dönemde bunun korunacağını umuyoruz. Mali disiplinin sürdürüldüğünü görüyoruz. Bunun sürdürüleceğine dair net mesajlar verilmeye devam ediyor. Yaşanan olaylar ya da reyting ile ilgili herhangi bir karar, bir etki oluşturursa kurumların yeterli tepkiyi verebiliyor mu, evet olayların yaşandığı ilk andan itibaren buradaki kurumsal yetkinliği, işbirliği ve koordinasyonu biz yaşayarak gözlemledik” ifadelerini kullandı.
“BANKALARIMIZ ÖNEMLİ BİR REZERV OLUŞTURMAYA BAŞLADILAR"
Bankacılık sisteminin mali yapısının son derece güçlü olduğunu kaydeden Çetinkaya, şöyle konuştu:
“Mayıs 2013’ten bu yana Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkelerin birçok iç ve dış şok ile karşı karşıya kaldılar. Meseleyi sermaye hareketleri açısından değerlendirdiğimizde ise biz tahmin edilen etkilerde dahil birçok etki ve benzeri hatta daha şiddetli şeyleri geçmişte yaşadık ve ülke olarak yönetebildiğimizi gösterdik. Farklı yatırım stratejilerine sahip yatırımcılar var. Bunların bir kısmının kendi değerlendirmelerinde ağırlıklı olarak reyting derecelendirmelerini dikkate alabiliyor olabilir. Ancak bununla birlikte kredi notlarının yatırım kararlarında tek belirleyici olmadığını ve birçok aktör için başat belirleyici olmadığını düşünüyoruz. Biz bu anlamda derecelendirme şirketlerinin kararlarının önemli olmakla birlikte başka unsurların da burada etkili olduğunu düşünüyoruz. Geçmişte de bunu gördük. Bankacılık sektörünün en zor dönemlerde, en olumsuz koşullarda bile borçlarını çevirebilme, ihtiyaç halinde yeni borçlanma yolu ile ikame edebilme konusunda oldukça yetkin olduklarını gördük. Bankalarımız uzun süredir Merkez Bankasının sağladığı bir seçenekle zorunlu karşılıklar ve rezerv opsiyon mekanizması kapsamında önemli bir rezerv oluşturmaya başladılar. Bunun dışında Merkez Bankasının bu tarz dönemlerde sağladığı kısa vadeli fonlama ihtiyaçlarında döviz likiditesi tamponları olduğunu, bunun dışında da Merkez Bankası’nın sağlayabileceği katkıları bankacılık sektörünün yakından biliyor. Burada da herhangi bir etkinin ilk anda büyük bir sonuç üretmeyeceğini biliyoruz. Derecelendirme kararında etkili olabilecek unsurlar da dikkate alındığında biz burada sürecin Türkiye açısından olumlu seyretmekte olduğunu, zaten bu olay öncesinde iktisadi faaliyet tarafındaki ılımlı seyrin korunduğunun net bir şekilde görüldüğünü, güven kanalı ile ilgili herhangi bir sıkıntının halen gözlenmediğini, bu süreçten önce özellikle iktisadi faaliyetleri destekleyebilecek, reel sektöre katkı sağlayabilecek, ihracatçıyı destekleyebilecek unsurlar da başta olmak üzere bir reform gündeminin Meclis gündemine alındığını ve yasalaşmaya başladığını, bunlar arasında otomatik katılım gibi bireysel emeklilik gibi tasarrufları destekleyebilecek alt başlıkların olduğunu ve bunların devam edeceğine, Meclis’in çalışmaya devam ettiğine dair alınan yakın zamanlı kararları tekrar hatırlatmak isterim. Bu anlamda biz bu sürecin yönetilebilir olduğunu düşünüyoruz. Sağlıklı bir karar, yatırımcıların sağlıklı bilgilendirilebilmesi için tüm bu alanlarda gözlemlerin makul bir seviyeye ulaşması gerektiği gibi bunun bir zaman alacağını düşünüyoruz. O yüzden ağustos içerisinde Merkez Bankası olarak bir değerlendirme, yeni bir karar beklemediğimizi ifade etmiş olduk. Bu noktada bakışımız olumlu ve sürecin yönetilebilir olduğunu söyleyebiliriz."
SADELEŞME SÜRECİ VE KUR GELİŞMELERİ
Para politikasında sadeleşme sürecine ilişkin soru üzerine Çetinkaya, bu süreçte para politikasının etkinliğinin, aktarım mekanizmasının etkinliğine katkıda bulunacağını değerlendirdiklerini ifade ederek, sadeleşme sürecinin Türk Lirası’nın performansı üzerinde herhangi bir risk ya da olumsuz etki oluşturmayacağını düşündüklerini bildirdi. Çetinkaya, "Sadeleşme süreci para politikasının öngörülebilirliğini artırdıkça risk priminin düşeceğini öngörüyoruz. Sadeleşme sürecinin kur gelişmeleri açısından bizi aksine daha olumlu bir noktaya taşıyacağı yönünde Para Politikası Kurulu (PPK) üyelerimizin ortak bir kanaati var” açıklamasında bulundu.
Gelecek dönemde faiz koridorunun yine etkili olacağına vurgu yapan Merkez Bankası Başkanı Çetinkaya, "Biz bu politika uygulamasının önemli faydalarını gördük. Koridor yine etkili olmaya devam edecek. Tabii burada, zaman içerisinde, bizim uyguladığımız para politikası, aktarım mekanizması, bunun piyasadaki diğer faizlere etkisi gibi birçok faktör etkili oluyor olacak. Koridorun orta noktası ve simetrisi zaman içinde gerçekleşecek" diye konuştu.
Çetinkaya, borsada hisse alımının gündemlerinde olmadığını, bunun hiç tartışılmadığını da sözlerine ekledi.