İstanbul merkezli olarak Ocak 2017’den beri ulusal çapta evsizlik sorunu ile mücadele eden Çorbada Tuzun Olsun Derneği (ÇOTUN), son aylarda dünyayı kasıp kavuran COVID-19 salgını kapsamında evsizlerin yaşadığı zorluklar ve alınması gereken önlemler ile ilgili ayrıntılı bir rapor yayınladı. Rapor, T.C. Cumhurbaşkanlığı, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile paylaşıldı.
GENÇLER TAŞIYICI
Raporun evsizlere yönelik atılacak adımlarda büyük önem taşıdığını belirten Çorbada Tuzun Olsun Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Türker yaptığı açıklamada, “Bir gün hatta bir saat bile çok önemli. Sokakta binlerce evsiz var. İlgili bakanlıklarımızın bir an önce harekete geçip duruma müdahale etmesi lazım. Başta evsizlerin sağlığı ve tüm toplumun sağlığı için bu adımın atılması gerekmektedir. COVID-19 şiddetli bir akut solunum sendromu. Her 3 evsizden bir tanesinin kronik solunum hastalığı var. COVID-19 yaşlıları öldürüyor. Sokakta bir sürü yaşlı insan var yaşamları risk altında! Bir sürü genç var taşıyıcı potansiyelindeler ve izole olmadıkları taktirde toplum sağlığını yüksek riske giriyor” dedi. ÇOTUN tarafından yayınlanan raporda, COVID-19 salgını, biyolojik afet olarak tanımlanırken en büyük tedbir olarak tüm dünyada bireylerin kişisel barınma alanında yani evlerinde kendilerini karantinaya alması yönünde hareket edildiği belirtildi. Barınabilecek alanı olmayan ve sokakta yaşamak zorunda kalan dezavantajlı grup olan “evsizler” in ise toplumsal afet kriz planında yok sayıldığı vurgulandı. Raporda, “küresel olarak aynı öngörü eksikliğiyle, toplumlarda evsizlerin kriz planına dahil edilememesinden ötürü şu an Amerika ve Avrupa’da da aynı oranda büyük risklerin varlığı otoritelerce öngörülmektedir” ifadeleri yer aldı.
İDEAL ORTAM OLUŞTURULABİLİR
Tüm yabancı kaynaklı çalışmalar ile birlikte (dernekleşme öncesi dahil) 6 yıllık birikimini esas alarak uygulanabilir çözüm arayışı için AR-GE çalışması yaptığını açıklayan ÇOTUN’un raporunda “Yaptığımız AR-GE’de öncelikle ideal karantina ortamı olan kapalı barınma alanı ve bu koşullar sağlanamadığı takdirde evsiz dezavantajlı grubunun yaşam alanlarında sosyal izolasyon sağlayabilmek üzere bir “sokakta sosyal izolasyon modeli” geliştirilmiştir. Benzer bir modelin Boston’da uygulanacağı da yabancı kaynaklarda görülmektedir” diye yazıldı.
SOKAKTA TEHLİKE VAR
Raporda saha çalışmalarına ayrıntılı olarak yer verilirken, “Sokakta yaşayan popülasyonu ele aldığımızda COVID-19 karşısında yaşlıların ölüm riskiyle karşı karşıya olduğunu ve gençlerin de izole olmaması durumunda taşıyıcı potansiyeli oluşturduğunu gözlemlemekteyiz. Bu nedenle evsiz dezavantajlı grubu için önlemlerin alınması can kayıplarının artmaması ve virüsün daha geniş kitlelere yayılmaması açısından kritik öneme sahiptir” denildi. Evsiz bireyler şehirlerde temel ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri (barınma, beslenme, temizlik vb.) bölgelerde yaşamaktadır. Bu bölgeler genellikle insan hareketinin yoğun olduğu dinamik ve merkezi noktalardır (bkz. meydanlar, parklar, hastaneler, istasyonlar, kütüphane, internet kafe). Biyolojik afet ile birlikte toplu alanların sınırlandırılmasında sığındıkları alanlarla ilgili mahrumiyet yaşamaları gerçekleşmektedir. Kritik şartlarda yaşam mücadelesi veren evsiz dezavantajlı bireylerin hastalanması sadece kendileri ve çevrelerindeki diğer evsizler için değil aynı zamanda toplum sağlığı için de bir risk oluşturmaktadır.
KARANTİNAYA ALINMALI
Çorbada Tuzun Olsun Derneği olarak çalışmamız: var olan COVID-19 biyolojik afetini temel alan önlem ve uygulamalarda bulunmak isteyen kurumlara yönelik bir öneri bülteni niteliği taşımaktadır. Sokaktaki bireyler de tıpkı yurtdışından seyahat ile gelenler gibi karantinaya alınmalı ve potansiyel hasta olarak değerlendirilmelidir. Karantinaya alınanlar kategorize edilmeli ve içlerinde bulundukları risk faktörlerine göre küçük gruplara ayrılmalıdır. Söz konusu küçük gruplar sadece izole edilmeyip kendi içlerinde risk gruplarına göre kategorize edilmeli ve sosyal izolasyona dahil edilmelidir. Bu sayede çok katmanlı bir sosyal izolasyon sağlanmış olur. Semptom gösteren evsiz bireylere maske verilmeli ve diğer evsiz bireylerden ayrı bir yerde barındırılması sağlanmalıdır. Evsiz bireylerin alanlara girişi öncesinde ilgili devlet kurumlarında yapılacak COVID-19 testi sonuçları pozitif çıkan bireyler daha kapsamlı sağlık hizmeti alacakları devlet kurumlarına yönlendirilmelidir. Evsiz bireylerin ilgili sağlık kurumlarına ve barındırılma alanlarına sevki ilgili kurumlarca karşılanmak zorundadır. (yenisafak.com)
