Özlem ATAÇ
Koranavirüs tüm dünyaya endişe salmaya devam ediyor. Uzmanların söylemine göre koronavirüsler, insanların genellikle bir anda karşı karşıya kaldığı virüs çeşidi. Türkiye’de de görülmesiyle birlikte ülkemizde de bir panik ortamı oluştu. Hakkında birçok şey yazılıp çizilen koronavirüs nedir, nasıl korunulur, neler yapılması gerekir ve nasıl bulaşır gibi soruların cevapları günden güne yazılmaya çizilmeye devam ediyor. Biz de agazete olarak bu soruları Nilüfer Çocuk Doktoru Orhan Sevinç Cura’ya sorduk.
ÇOCUKLAR BİLİNÇLENDİRİLMELİ
Koronavirüsün yayılması ile ilgili her gün başta sosyal medya olmak üzere bazı yayın organlarında bilgi kirliliği yaşandığına dikkat çeken Çocuk Doktoru Orhan Sevinç Cura, bu durumun kaygı ve korkuyu tetiklediğini belirterek, böyle bir ortamda çocuklarla nasıl iletişim kurmamız gerektiğini anlattı. Doktor Cura, “Çocuklar bu konuda bilinçlendirilmeli. Ölümlerden bahsedilmemeli ama böyle bir tehlike olduğu ve yapılması gerekenler anlatılmalı. Onu mu yedirelim bunu mu yedirelim noktasına gelince de bu konuda önerebileceğim hiçbir gıda yok. Sadece dengeli beslenmek önemlidir. 9 yaşından küçük çocuklarda ölen yok. Hastalanan çocuklar var tabii ki. Ağır hastalanan 13 gün solunum makinesine bağlanmış yani ağır yoğun bakım şartlarında bulunan çocuklar var ve biz bunları araştırıyoruz. Çin’de vakalar yayınlanıyor. Günlerce yoğun bakımda kalmış bir sürü çocuk var. Ama çocuklar atlatıyor ve yaşıyor. 14 yaşında bir çocuk ölümü kayıtlarda görünüyor ama çocukta bağırsak zehirlenmesi oluşmuş ve bu sebepten dolayı hayatını kaybetmiş” bilgisini verdi.
VİRÜS 20-25 DERECEDE ÖLÜYOR
Koronavirüsün nasıl hayatımızdan çıkacağına ilişkin ise Doktor Cura şunları kaydetti: “Birincisi; ya aşı bulunacak, dünyayı bu aşı kurtaracak. İkincisi; hepimiz korona olacağız, ölen ölecek, kurtulan kurtulacak. Üçüncüsü ise virüs mutasyona uğrayacak, SARS'ta da bu oldu ve virüs mutasyona uğradı. İnsandan insana bulaşma özelliğini kaybetti. İnsandan insana bulaşamazsa yayılamaz zaten. Dördüncüsü ise biz bulaşma hızını yavaşlatırsak, evimizde oturursak, ellerimizi güzel yıkarsak, dezenfektan kullanırsak, mesafeyi korursak, kalabalık ortamlar cami, AVM vs. zorunlu olmadıkça gitmezsek, havanın da ısınmasıyla birlikte virüsten kurtulmuş olabiliriz. Virüs 20-25 derece sıcağı gördüğü zaman 20-25 dakikada ölüyor. Aslında zayıf bir virüs. Havanın ısınması dolaylı da olsa bize fayda sağlayacak ama havalar ısındı çıkabiliriz mantığı doğru da değil. İnsanlar en azından şu günlerde 15-20 gün evde oturmalı.”
KENDİ KENDİNİZE BULAŞTIRABİLİRSİNİZ
“Virüs birinin suratınıza öksürmesiyle size geçebilir” diyen Cura, ama öksürüp oradan ayrıldıktan 2 dakika sonra kişi oradan geçtiğinde bulaşma ihtimalinin olmadığını belirterek, şöyle konuştu: “Virüslü olan herhangi bir kişi eline öksürdü ve o eliyle otobüste tutamacı tuttu, siz de tutamacı tuttunuz, ellerinizle yüzünüzü kaşıdınız ve virüsü kendi kendinize verdiniz. Ama tutamacı tuttuktan sonra ellerini yüzüne değdirmedin, indin, ellerini güzelce dezenfekte ettin veya yıkadın hiçbir şey olmaz. Kolaylıkla ölen bir virüstür. Ama canlı vücuduna bulaşırsa işte o zaman yürümeye başlıyor.”
YAŞLI VE HASTALAR, LÜTFEN DÜNYAYI BALKONDAN SEYREDİN!
Kronik hastalığı olanların kesinlikle dışarı çıkmaması gerektiğini söyleyen Doktor Orhan Sevinç Cura, “Tansiyon, kalp, diyabet, astım ve kanser hastaları... Bu kişiler mutlaka evinde oturmalı. 15 gün dünyayı balkondan seyretsin. En önemli grup bunlar. İtalya’da son verilere göre ölenler hipertansiyona sahip kişiler, nüfusun yaşlı olduğu doğrudur ama çok sigara içen var. Virüsün bağlandığı replektörler sigarayı çok içenlerde artıyor. Irk genetiği bizi bir yere kadar korur. Irkımız ne olursa olsun tansiyon hastasıysanız bir Çinli ile aynı riske sahipsindir. En önemli konuya gelirsem, dinlenme ve uyku çok önemli, çünkü bu virüs yorgun vücudu seçiyor” uyarısında bulundu.
RAKAMLARA DİKKAT!
Seattle Hastalık Modelleme Enstitüsü’nün verilerinden yola çıkarak, koronavirüse karşı toplumsal evde kalmaların vaka ve ölüm sayılarını nasıl etkilediği hakkında kısa bir analiz paylaşan Cura, “Analize göre bugün 100 olan toplam vaka sayısı evde kalma yüzdeleri ve koronanın yayılma hızı ile oranlandığına iki hafta içinde yüzde 0 evde kalma ile 25000 vaka 500 ölüm, yüzde 25 evde kalma ile 5000 vaka 100 ölüm, yüzde 50 evde kalma ile 2000 vaka 40 ölüm, yüzde 75 evde kalma ile 200 vaka 4 ölüm gibi bir tablo ortaya çıkıyor. Yani; yüzde 75 evde kalma ile toplam vaka ve ölüm oranları yüzde 99.2, yüzde 50 evde kalma ile toplam vaka ve ölüm oranları yüzde 92, yüzde 25 evde kalma ile toplam vaka ve ölüm oranları yüzde 80 oranında azaltılabiliyor. Matematik asla yalan söylemez! İşte evde kalmalar tam da bu yüzden bu kadar önemli" dedi.
'BANA BİR ŞEY OLMAZ' MANTIĞI YANLIŞ
Ülke olarak büyük bir panik içerisinde olduğumuzu belirten Cura, yapılması gerekenleri şöyle anlattı: “ABD, İngiltere ve İtalya olayı ciddiye almadı ve olan oldu. Yayılma hızı çok fazla olduğu için, önemsemedikleri için, evde oturmadıkları için hızla bulaşmış ve patır patır ölümler gerçekleşmiştir. Bana bir şey olmaz diye bir şey yok. 21 yaşında ölen de var 40 yaşında ölen de var. Ama sen geçsin anneannen 70 yaşında. Sevdiklerine bulaştırmamak için ne yapmalı? Bunu düşünmelidir, sorumluluk almalıdır. Kalabalık ortama girilmeden önce maske takılmalı, daha sonra açık havaya çıkarken maske çıkarılmalıdır, tabii açık hava derken Heykel gibi kalabalık bir yerde maske çıkarılmamalıdır. Ellerimizi güzel bir şekilde yıkayacağız. Evde oturacağız. Bu şekilde bulaşma durumunu azaltacağız. Bulaşma çok olursa tepe noktasına hızlı varır ve ölüm çok olur. Ama bulaşma az az giderse, zamana yayarsak hastanelerde yer bulmak kolay olacak.”
